Bernardyn – charakter i wychowanie. Jak dbać o psy tej rasy?
Spis treści
Pochodzenie Bernardynów i historia rasy
Bernardyn wywodzi się najprawdopodobniej od rzymskich molosów, których przodkiem był dog tybetański. Pierwowzór Bernardyna towarzyszył legionom w podboju Europy i wraz z nimi przekroczył Alpy Północne w II-I wieku p.n.e. Nie wiadomo dokładnie, kiedy psy te dotarły do alpejskiego schroniska na Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda prowadzonego przez mnichów z klasztoru Augustianów. Przyjmuje się, że Bernardyn jako rasa jest znany co najmniej od XVII wieku – najprawdopodobniej to właśnie od nazwy przełęczy pochodzi ich nazwa. Mnisi hodowali bowiem duże psy, które ratowały zagubionych w śnieżnych zawiejach pielgrzymów. Były one dla mnichów w trudnych zimowych warunkach nieocenionymi pomocnikami. Według legendy najsłynniejszy z psów żyjący w XIX wieku – Barry, uratował 41 osób, po czym zginął zabity przez rannego człowieka, który zląkł się psa i ranił go ostrym narzędziem. Nienajlepsze warunki życia i bardzo trudna pogoda zdziesiątkowały liczbę psów. Aby poprawić ich odporność skrzyżowano je z nowofundlandami co doprowadziło do powstania odmiany długowłosej, która co prawda nie sprawdzała się w ratownictwie górskim (przez przylepiający się i zamarzający śnieg, uniemożliwiający psu sprawne poruszanie się) ale była bardzo popularna jako psy stróżujące w pod alpejskich gospodarstwach. W 1867 roku Heinrich Schumacher zaczął prowadzić dokładną dokumentację hodowlaną, a w 1887 r. na kongresie w Zurychu zatwierdzono pierwszy wzorzec. Pierwsze osobniki tej rasy sprowadzono do Polski w 1925 roku ale nie stały się zbyt popularne. Taka sytuacja utrzymuje się do dzisiaj, dlatego też spotkanie Bernardyna jest rzadkością.
Według podziału ras psów przez Międzynarodową Organizację Kynologiczną (FCI), Bernardyn należy do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcji 2.2 – molosy typu górskiego.
Charakter Bernardyna – jakie usposobienie mają psy tej rasy
Bernardyn to pies łagodny, zrównoważony i o spokojnym charakterze. Bardzo mocno przywiązuje się do swoich właścicieli. Jest wobec nich wierny i niezwykle im oddany. Nie wybiera przy tym jednego opiekuna, wszystkich z rodziny darzy takim samym dużym uczuciem. Wobec dzieci zachowuje się wyjątkowo delikatnie i cierpliwie. Mimo tego, jego zabawa z pociechami powinna odbywać się pod kontrolą, ze względu na wielkość psa. Bernardyn jest tolerancyjny wobec innych zwierząt, w tym także kotów. Bez problemu zaakceptuje ich towarzystwo. Na spacerze nie wszczyna bójek, a zaczepiany zignoruje przeciwnika. Nie znaczy to jednak, że nie umie się obronić. Robi to jednak w ostateczności, gdy jego nad wyraz duża cierpliwość zostanie przekroczona. Cechuje go przede wszystkim potrzeba silnej więzi z rodziną. Nie nadaje się do życia w samotności, którą bardzo źle znosi. Dobrze odnajdzie się w roli stróża domowego. Łączy w sobie cechy opiekuńcze, a przy tym posiadają doskonały węch i zmysł obserwacji otoczenia. Instynktownie wyczuwa prawdziwe zagrożenie, posiada umiejętność przewidywania zaburzeń atmosferycznych. Nie jest to natomiast pies z rozwiniętym instynktem łowieckim czy myśliwskim. Bernardyny nie są bojaźliwe w stosunku do obcych, ale bywają nieufne. Wbrew pozorom psy tej rasy lubią pieszczoty i zabawę. Lubią się bawić i są przy tym aktywne. Nie mają tendencji do niszczenia otoczenia, ale warto mieć na uwadze, że są to psy naprawdę duże – przypadkowe zniszczenia mogą być na porządku dziennym, choć nie będzie to celowe działanie psa.
Wychowanie i szkolenie Bernardynów
Ich niezwykła wytrzymałość i czujność początkowo były wykorzystywane przez mnichów do stróżowania. Wraz z upływającym czasem zauważono ich niezwykłą umiejętność wyczuwania zmian warunków atmosferycznych. Zaczęto wykorzystywać je jako psy ratownicze, ponieważ charakteryzowały się również doskonałym zmysłem w terenie i dobrym węchem. Doskonale sprawdzały się w tej roli. Dzisiaj głównie ze względów logistycznych nie są już wykorzystywane w ratownictwie – zastąpiły je znacznie lżejsze i zwinniejsze owczarki. Obecnie te łagodne olbrzymy pełnią przede wszystkim funkcję członka i towarzysza rodziny.
Bernardyn jest psem niezwykle inteligentnym, łatwo się uczy i wykonuje polecenia. Cechuje go dobra pamięć, co zdecydowanie jest jego wielkim atutem, chociaż dzięki temu bywa bardzo pamiętliwy. Szkolenie Bernardyna powinno zacząć się od najmłodszych lat. Warto skorzystać z pomocy doświadczonych osób, dlatego dobrym rozwiązaniem będzie wybrać się z pupilem do psiego przedszkola, gdzie od małego będzie uczony podstawowych komend i zachowań. Nie wolno używać agresji fizycznej, jak i słownej – wychowanie powinno opierać się na odpowiedniej motywacji i pochwałach. Z psem powinno postępować się łagodnie, ale przy tym konsekwentnie i stanowczo. Ze względu na silnie zakorzenione geny psy tej rasy wciąż wykazują się sporą niezależnością. Jeśli właściciel nie zadba odpowiednio o jego wychowanie, musi liczyć się z tym, że pies stanie się trudny do ułożenia. Warto pamiętać, że zabawy powinny być dobrane do wieku psa. Szczeniaków nie powinno się poddawać zbyt intensywnym treningom, ponieważ nie mają jeszcze w pełni rozwiniętych stawów. Bernardyny szybko odwadniają się podczas zabaw, dlatego ważne jest, aby zawsze posiadać przy sobie pojemnik ze świeża wodą, tak by pies miał możliwość ugasić swoje pragnienie. Psy te nie przejawiają skłonności do ucieczek, jednak nie oznacza to, że powinny biegać samopas. Nie wymagają olbrzymiej dawki ruchu – wystarczy średnia aktywność w postaci regularnych, codziennych spacerów.
Wygląd łagodnego olbrzyma
Bernardyn to pies duży, zazwyczaj osiągający w kłębie między 70 a 90 cm wysokości u psów i 65 a 80 cm u suk. Waży przeciętnie 70-90 kilogramów, jednak zdarzają się osobniki, które osiągają wagę ponad 100 kilogramów. Bernardyn posiada silną i imponująca posturę o wyrazistej głowie. Jego czaszka jest masywna i szeroka. Oczy ciemnobrązowe lub orzechowe, są szeroko rozstawione i pełne ciepłego, przyjaznego spojrzenia. Powyżej oczu tworzy się wyraźna bruzda. Uszy średniej wielkości, trójkątne, opadające na boki, podkreślają subtelnie wygląd psa. Tułów mocny o średnio głębokiej klatce piersiowej. Ogon mocny, długi i luźno opadający. Kończyny proste i muskularne. Chód harmonijny ale energiczny. Bernardyny występują w dwóch rodzajach owłosienia:
– krótkowłose, posiadające obfity podszerstek. Sierść składa się z prostego, gęstego, twardego i gładko przylegającego włosa.
– długowłose o włosie średniej długości, prostym lub lekko falowanym, z obfitym podszerstkiem.
Najczęściej spotykane jest umaszczenie rudo-białe lub biało-brązowe łaciate. Pożądane są ciemniejsze odcienie na głowie oraz białe znaczenia na klatce piersiowej, łapach i końcu ogona. Na głowie znaczenie powinno mieć postać widocznej strzałki.
Zdrowie – na co chorują Bernardyny
Bernardyny są niestety narażone na kilka, specyficznych dla tej rasy dolegliwości. Ogólnie jest to pies silny i odporny ale ich problemy zdrowotne głównie związane są z ich gabarytami. Przede wszystkim może u nich występować dysplazja stawów biodrowych, osteochondroza stawu ramiennego czy skręt żołądka. U psów tej rasy występują również choroby oczu takie jak ektropium, entropium oraz stany zapalne trzeciej powieki. Szybki wzrost szczeniaka może doprowadzić do problemów z kośćcem – da się jednak tego uniknąć, zapewniając psu odpowiednie pożywienie i aktywność fizyczną, dostosowaną do wieku psa. Bernardyn ze względu na obfitą sierść i gruby podszerstek nie najlepiej znosi wysokie temperatury. Podczas ciepłych dni bezwzględnie należy zapewnić psu zacienione miejsce do odpoczynku i stały dostęp do dużej ilości świeżej wody. Na spacery wybrać się wczesnym rankiem, bądź późnym popołudniem. Sierść zarówno u krótkowłosego jak i długowłosego Bernardyna zapewni im odpowiednią ochronę przed zimnem. Psy tej rasy średnio żyją około 8-10 lat.
Żywienie – codzienna dieta Bernardyna?
Bernardyn należy do najszybciej rosnących psów, dlatego ważne jest, aby zapewnić psu odpowiednie pożywienie. Dieta psa powinna być zbilansowana indywidualnie pod naszego czworonoga, uwzględniając przy tym wiek, wagę, aktywność fizyczną i ewentualne schorzenia. Są łakome, jednak dosyć wybredne, a przy tym potrafią być naprawdę uparte. Karma powinna być jak najlepszej jakości i zawierać sobie dużą ilość mięsa i warzyw. Bernardyn słabo trawi kaszę, dlatego dobrze wybierać pożywienie, które nie zawiera zbóż. W okresie wzrostu ważne jest, aby szczeniaki dostawały karmę z dodatkiem glukozaminy i chondroityny. Ze względu na swoje gabaryty, psy te potrzebują dużo jedzenia, dlatego warto dzienną porcję podzielić na kilka mniejszych. Samodzielne przygotowywanie posiłków przy tej rasie jest dość kłopotliwe, ponieważ ciężko dostarczyć mu wszystkich niezbędnych składników dla prawidłowego rozwoju. Jeśli już się na to zdecydujemy to w takim przypadku należy udać się do psiego dietetyka lub weterynarza, który pomoże nam ułożyć i odpowiednio zbilansować posiłki. Bernardyn musi mieć zapewniony stały dostęp do świeżej wody pitnej – jego zapotrzebowanie na wodę jest ponadprzeciętne.
Pielęgnacja Bernardyna – co warto wiedzieć?
Bernardyn nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji, a jego sierść nie sprawia wiele kłopotu. Linienie następuje dwa razy do roku – na wiosnę i jesień. W tym okresie należy czesać psa codziennie. Bernardyny żyjące w mieszkaniu, gubią niewielkie ilości przez cały rok. Psa krótkowłosego wystarczy wyszczotkować raz w tygodniu. Sierść długa wykazuje tendencję do kołtunienia się i filcowania, przez co wymaga powtarzania tego zabiegu częściej – najlepiej dwa razy w tygodniu. Do tego zabiegu dobrze sprawdzą się szczotki typu pudlówki o długich, mocnych drucikach oraz zgrzebła z obrotowymi zębami. Warto zaopatrzyć się również w filcak oraz koniecznie w odżywkę ułatwiającą rozczesywanie włosa – nie należy czesać psa na sucho. Bernardyny mocno się ślinią co nieco utrudnia pielęgnację. Jeśli zdecydujemy się na samodzielną kąpiel to pamiętajmy że sierść przed kąpielą powinna być dokładnie rozczesana. Do kąpieli używamy specjalnie przeznaczonych do tego szamponów dla psów lub takich, które dedykowane są aktualnym potrzebom sierści pupila. Nie da się jednak ukryć, że trudno jest dokładnie wykąpać i wysuszyć psa tej wielkości w domowych warunkach. Dlatego najlepiej jest zdecydować się na skorzystanie z usług profesjonalnego salonu pielęgnacji zwierząt, który posiada odpowiednie wyposażenie i gdzie wykwalifikowani groomerzy zadbają właściwie o naszego pupila. Oprócz pielęgnacji sierści, należy kontrolować również uszy pupila, które mają tendencje do stanów zapalnych i oczy, aby uniknąć ewentualnych infekcji. Kontrolować również trzeba stan zębów i pazurów, które trzeba w miarę potrzeby przycinać, jeśli pies sam ich nie ściera. Do utrzymania odpowiedniej higieny zębów dobrze sprawdzą się specjalne gryzaki dentystyczne, bądź specjalne pasty przeznaczone do ich mycia.
Akcesoria – podstawowa wyprawka dla Bernardyna
Podobnie jak w przypadku innych ras, przed pojawieniem się nowego członka rodziny w domu, należy skompletować niezbędną wyprawkę. Przede wszystkim zaliczają się do tego miski na jedzenie i wodę. Dla Bernardynów dobrym rozwiązaniem są takie, które posiadają regulowany stojak. Pies nie musi się mocno pochylać, dzięki czemu ma zapewniony komfort podczas jedzenia, a przy tym lepsze trawienie. Na spacer wyprowadzamy psa w dobrze dopasowanych szelkach typuj guard, bądź w mocnej, szerokiej obroży i solidnej, długiej smyczy. Bernardyn tak jak każdy członek rodziny powinien mieć zapewniony swoje miejsce do odpoczynku, w którym będzie czuł się bezpiecznie. Legowisko powinno być dobrane pod wielkość psa, tak, aby mógł bez problemu się na nim wyłożyć. Wybierając zabawki dla psa, weź pod uwagę jego wielkość. Zabawki powinny być wykonane z solidnego materiału, by nasz pupil mógł się nimi chwilę nacieszyć. Nie powinny być za małe bo wtedy mogą zostać połknięte przez psa, ani nie za duże, tak by pies mógł się nimi komfortowo bawić. Do codziennej pielęgnacji należy zaopatrzyć się w szczotkę typu pudlówkę o grubych, długich drucikach, zgrzebło z obrotowymi zębami, odżywkę ułatwiającą rozczesywanie, preparat do higieny oczu, uszu i zębów oraz obcinaczki do pazurów.
Zakup Bernardyna
Decydując się na Bernardyna bierzesz na siebie dużą odpowiedzialność, która zaczyna się już w chwili szukania hodowli. Dokładnie sprawdzaj oferty, zwracając szczególną uwagę na przedstawiane zdjecia i opisy, a przede wszystkim nie spiesz się z wyborem. Sprawdź czy interesująca się hodowla należy do ZKwP, czyli Związku Kynologicznego w Polsce. Bardzo atrakcyjne oferty pod względem cenowym mogą pochodzić od pseudohodowli, której zależy jedynie na zysku, a przecież dobro i zdrowie pupili jest najważniejsze. Gdy masz już pewność co do hodowcy, udaj się osobiście i sprawdź warunki panujące w hodowli na własne oczy. Poproś o przedstawienie Ci dokumentacji, książeczki zdrowia z przeprowadzonymi niezbędnymi badaniami. Cena szczeniaka waha się między 2500 a 4500 zł ale trzeba pamiętać, że na ostateczną cenę ma jednak wpływ sporo czynników takich jak wiek psa, płeć, osiągnięcia rodziców, renoma hodowli czy jest to pies krótko czy długowłosy. Warto także mieć na uwadze, że miesięczne utrzymanie tego wspaniałego olbrzyma nie należy do najtańszych.
Bernardyn – dla kogo będzie to idealny pies
Jednym z ważniejszych aspektów, które należy wziąć pod uwagę to przestrzeń. Bernardyn jest ogromnym psem, który potrzebuje odpowiedniej ilości miejsca do życia. Najlepiej będzie się czuł w domu z dużym ogródkiem. Nie nadaje się do życia w mieszkaniu, a już kompletnie na wysokich piętrach. Psy tej rasy nie lubią małych pomieszczeń, a codziennie wchodzenie i schodzenie po schodach przy jego wadze, może skutkować wieloma problemami. Bernardyn dobrze będzie się czuł w rodzinie z dziećmi, w której otrzyma dużo ciepła i miłości. Osoby starsze nie nadają się na jego opiekuna, ze względu na jego potężną siłę. Potrzebuje wyrozumiałego, łagodnego a przy tym konsekwentnego właściciela. Jeśli zdecydujesz się na tę rasę to z pewnością zyskasz mądrego i oddanego Ci towarzysza!