Trening psa – jak zachęcić go do nauki komend
Spis treści
Szkolenie psa przynosi wymierne korzyści. Chyba każdy właściciel psa marzy o pupilu grzecznym, ułożonym i wykonującym różne komendy. Jeśli nasz pies jest zdyscyplinowany i posłuszny, to wspólne zabawy, codzienne spacery czy wakacyjne wyjazdy są przyjemne i bardzo satysfakcjonujące. Dodatkowo trening sprawia zarówno psu jak i właścicielowi radość i satysfakcję. Psy to mądre zwierzęta, które szybko uczą się i załapują rzeczy, których od nich wymagamy pod warunkiem, że podejdziemy do tego w odpowiedni sposób. Pamiętajmy też, że wspólny trening wzmacnia naszą więź z pupilem. Pomaga mu także lepiej radzić sobie z nowymi, stresującymi dla niego sytuacjami. Zdecydowanie najlepsze efekty daje szkolenie metodą pozytywnego wzmocnienia. Metoda ta polega na tym, że nagradzamy psa za konkretne zachowanie budując w nim pozytywne skojarzenia z tą czynnością lub rzeczą. Nie używamy przy tym krzyku ani przemocy. Odpowiednio przeprowadzone szkolenie pozwala wypracować pożądane przez nas zachowania, dając tym samym poczucie bezpieczeństwa pupilowi.
Czy szkolenie psa jest obowiązkowe?
Tresura psów nie jest obowiązkowa chyba, że mówimy o rasach uznawanych za niebezpieczne. Wówczas właściciel jest zobowiązany do uczestnictwa w zajęciach wychowawczych prowadzonych przez licencjonowanych profesjonalistów. Jednak wielu behawiorystów uważa, że każdy pies – niezależnie od rasy czy wielkości powinien przejść szkolenie. Szkolenie psa wzmacnia więź między czworonogiem a właścicielem, daje poczucie bezpieczeństwa obu stronom, a także pozwala lepiej się zrozumieć. Niektóre rasy psów mają większe predyspozycje do nauki i zabaw, inne są bardziej oporne, jednak nie jest powiedziane, że nie da się ich szkolić. Przed rozpoczęciem szkolenia musimy zrozumieć specyfikę czworonoga – co lubi, na czym mu zależy i jaki ma charakter. Psy rasowe posiadają predyspozycję do niektórych zachowań, jednak nawet w obrębie rasy znajdą się odmienne osobniki, o znacznie różniących się charakterach. Poznanie charakteru psa Pomoże zrozumieć niektóre jego zachowania i odkryć na czym mu zależy. Ułatwi to szkolenie a także skróci jego czas.
Kiedy zacząć szkolenie psa?
Szkolenie najlepiej zacząć jak najszybciej – im wcześniej, tym lepiej! Podobnie jak dzieci szczenięta najlepiej przyswajają wiedzę, dlatego to dobry moment na rozpoczęcie nauki. Oczywiście nie jest powiedziane, że dorosłego psa nie można nauczyć komend i posłuszeństwa, choć może to być nieco bardziej czasochłonne. Naukę najlepiej więc zacząć zaraz po pojawieniu się nowego czworonoga w naszym domu. Tresura to także pokazanie pupilowi jakie zachowania akceptujemy a jakie są dla nas niedopuszczalne – znacznie ułatwi to późniejsze, wspólne życie. Przed rozpoczęciem szkolenia trzeba ustalić co najbardziej cieszy naszego czworonoga. Każdy psiak jest inny i dla każdego motywatorem może okazać się coś zupełnie odmiennego. Dla jednego najlepszą nagrodą będzie gryzak, dla drugiego smaczek a dla jeszcze innego zabawa z właścicielem. Zanim przystąpimy do szkolenia upewnijmy się co najbardziej motywuje Twojego czworonoga i zaopatrzmy się w niezbędne gadżety, aby szkolenie sprawiało mu jak najwięcej radości.
Jak rozpocząć szkolenie?
Przez rozpoczęciem szkolenia określ oczekiwania względem tresury. Pozwoli to opracować cele, dzięki którym czemu ułożysz plan treningowy. Zastanówmy się na czym nam zależy – chcemy nauczyć psa podstawowych komend, wypracować u niego większe posłuszeństwo, czy może rozpracować lęk, który może być spowodowany złymi wspomnieniami.
- Spokój. Przede wszystkim podczas szkolenia należy być opanowanym. Psy doskonale odczuwają nasze emocje – jeśli podczas treningu pokażemy czworonogowi swoją złość lub frustrację to z dużym prawdopodobieństwem pies podzieli nasze złe samopoczucie. Jeśli mamy kiepski dzień to lepiej przełożyć trening na inny termin, kiedy będziemy w lepszym nastroju.
- Cierpliwość. Trening polega na wielokrotnym powtarzaniu konkretnych czynności zanim psiak załapie o co dokładnie nam chodzi. Trzeba nastawić się długotrwałe szkolenie, jednak dzięki odpowiedniemu podejściu na pewno osiągniemy zamierzone cele. Cierpliwość to podstawa sukcesu – nie możemy denerwować się na pupila, jeśli ten początkowo nie wykonuje poleceń. Jednemu nauka przychodzi szybciej, inny czworonóg będzie potrzebował nieco więcej czasu.
- Konsekwencja. Nie możemy poddawać się, jeśli pupilowi nie wychodzi dana komenda. Pamiętajmy, że nikt nie rodzi się wszechwiedzący a pupil musi dokładnie zrozumieć o co nam chodzi. Dzięki konsekwentnemu powtarzaniu czynności psiak w końcu nauczy się właściwie reagować.
- Nie zmieniaj komend. Nasi czworonożni przyjaciele myślą w sposób nieskomplikowany, dlatego jeśli chcemy, aby psiak siadał na komendę to ustalmy jedną komendę, której będziemy stale używać, na przykład “siad”. Nie zmieniajmy komend określających tą samą czynność, bądźmy konsekwentni. Jeśli ustalimy “siad” to tej komendy używajmy, nie mieszajmy pupilowi podając mu komendy “usiądź”. “siadaj” itp. Może to zdezorientować psa i spowodować u niego stres, ponieważ nie będzie on wiedział o co nam chodzi. Szkolenie powinno być jasne i proste do zapamiętania dla psa.
Dlaczego warto szkolić psa?
Dzięki odpowiednio wcześnie wprowadzonemu szkoleniu psiak szybciej uczy się czystości w domu. Nauka czystości jest żmudna i niekiedy niezbyt przyjemna, jednak konieczna. Nie wolno psa karcić za załatwianie się w domu, ponieważ pupil nie ma zakodowanego załatwiania się na zewnątrz. Szkolenie nie tylko wzmacnia więź z właścicielem, ale także pozwala pozbyć się niepożądanych zachowań a także wyćwiczyć te, na których nam zależy.
Jak powinno wyglądać szkolenie?
- Szkolenie zacznij od skupiania psa na sobie. Pupil, który nie będzie na Tobie skupiony nie będzie w stanie poprawnie pracować. Najlepiej skupianie uwagi zacząć już od szczeniaka. Za każdą próbę wykonania polecenia psiak powinien zostać nagrodzony smaczkiem, co pozwoli budować z psem pozytywne skojarzenia. Jeśli dopiero zaczynasz szkolenie przystaw smaczek pod nos psa, pozwól mu go powąchać a następnie unieść smakołyk do swojej klatki piersiowej tak, aby pupil podążył za nim wzrokiem i patrzył na Ciebie. Do czynności podłóż komendę, na przykład “patrz”.
- Pamiętaj, że początki mogą być trudne, dlatego nie przesadzaj z długością treningu. Lepiej zrobić więcej, krótszych i mniej intensywnych sesji mniej dłuższych ale wyczerpujących. Podczas długich sesji wysiłek umysłowy na samym początku szkolenia będzie dużym wyzwaniem.
- Pozytywne wzmocnienie to jedna z najlepszych metod wychowawczych. Pozytywne skojarzenia motywują psa do dalszej pracy i wykonywania poleceń, bo wie, że mu się to opłaca. Przed treningiem przygotuj ulubione psie smakołyki. Najlepiej, aby nie były zbyt duże ale aromatyczne, dzięki czemu zapchają brzucha pupila ale będą dla niego atrakcyjne.
- Na początku zacznij od prostych komend i ogranicz ich ilość. Zacznij na przykład od “patrz” i “siad”. Dopiero kiedy z czasem pies wejdzie w rytm pracy i szkolenia będa mu przychodzić z łatwością wprowadź kolejne komendy.
- Daj psu czas. Pamiętaj, że każdy pupil inaczej przyswaja wiadomości a dodatkowo musi przy tym walczyć z wieloma bodźcami i zapachami. Tresura może zająć wiele miesięcy a nawet lat ale jest warta każdej poświęconej na nią godziny.
Czego unikać podczas szkolenia?
Tresura psa nie jest łatwa i wymaga od cierpliwości i konsekwencji. To długi i żmudny proces. Nawet jeśli w pewnym momencie puszczą Ci nerwy to pod żadnym pozorem nie używaj krzyku ani przemocy! Nie sprawiaj, aby psiak czuł się niepewnie, stresował się, a także aby coś mogło wzbudzić w nim agresję. Nie karć psa na zignorowanie komendy czy niepoprawne jej wykonanie.
Szkolenie psa – psie przedszkole
Z roku na rok psie przedszkola i psie szkoły stają się coraz bardziej popularne. To miejsce, gdzie szczeniaki mogą zacząć naukę podstawowych komend a także zaczerpnąć prawidłowej socjalizacji. Psy uczą się wówczas komunikacji między sobą, współpracy ze swoim właścicielem czy przezwyciężenia wielu bodźców, których na takich zajęciach jest pełno. Oswajają się także z innymi, nieznanymi zwierzętami czy ludźmi. Właściciel psa otrzymuje wiedzę praktyczną i teoretyczną i pod okiem trenera może w poprawny sposób szkolić swojego czworonoga. Zajęcia psiego przedszkola często odbywają się w miejscach, w pobliżu których odbywa się ruch uliczny co jest dodatkowym plusem socjalizacji.
Szkolenie za pomocą klikera
Szkolenie czworonoga polega na pokazaniu mu, że coś co z początku może okazać się mało ważne, nabiera z czasem określonego znaczenia. Kliker jest przykładem warunkowania klasycznego, które występuje także u ludzi. Z początku dźwięk otwieranej lodówki nie oznacza nic konkretnego. Jednak z czasem lodówka oznacza jedzenie. Dźwięk klikera zaczyna dla psa oznaczać pojawienie się nagrody.
Co to jest kliker?
Kliker to niewielkie, plastikowe pudełko w kształcie prostokąta lub okręgu mieszczące się w dłoni. Kliker posiada blaszkę, która wydaje charakterystyczny dźwięk po naciśnięciu jej przez palec. To świetne rozwiązanie, które stanowi pomoc w szkoleniu czworonoga.
Jak wygląda szkolenie z użyciem klikera?
Używając klikera do szkolenia musisz zapamiętać kilka kluczowych aspektów:
1. Każde naciśnięcie klikera, nawet przypadkowe oznacza dla psa nagrodę – każde.
2. Kliker nie jest komendą. Oznacza dźwięk poprawnie wykonanego polecenia.
3. Kliker zawsze brzmi tak samo, dlatego często sprawdza się lepiej niż komendy głosowe, które wypowiadane są w różnym tonie i intonacji.
Jak używać klikera?
Kliker musi kojarzyć się psu z nagrodą a więc należy przyzwyczaić go, że dźwięk klikera oznacza właśnie nagrodę. Najprościej zrobić to w postaci smaczków. Przygotuj ulubione psie smaczki i kliker. Naciśnij kliker i nagródź psa. Powtórz to kilka razy przez parę dni, aż zauważysz, że pies reaguje na dźwięk klikera sam.
Akcesoria przydatne podczas szkolenia psa
Niezależnie od wielkości Twojego psa przydatne będą akcesoria, które ułatwią szkolenie. Nieważne, czy tresura odbywa się w domu, na zewnątrz czy pod okiem specjalisty.
Nagrody. Podstawową rzeczą, której nie może zabraknąć podczas szkolenia są psie nagrody, które niezbędne są podczas nauki metodą pozytywnego wzmocnienia. Wybierz nagrodę, która dla Twojego czworonoga jest najbardziej atrakcyjna. Każdy pies jest inny, dlatego dla każdego nagrodą może okazać się co innego. Dla jednego będzie to pachnący przysmak a dla innego zabawka czy przytulanie z właścicielem. Nie zapomnij mieć nagrody pod ręką – bez tego na samym początku może być Ci ciężko zmotywować swojego czworonoga, ponieważ nie zauważy, że wykonywanie komend mu się opłaca.
Saszetka. Saszetka przyda się do schowania w niej nagrody – niezależnie czy to będzie zabawka czy smakołyki. Nie utrudnia także ruchów, dlatego podczas szkolenia możemy poświęcić się psu. W saszetce można schować także inne przydatne akcesoria jak kliker.
Jakie przysmaki wybrać do szkolenia?
Przysmaki to bardzo ważna rzecz, często wykorzystywana jest jako pomoc w czasie szkolenia psa. Dla wielu psów to smakołyki to motywator, który zachęca je do kolejnych prób, jak i sprawia, że całe szkolenie jest atrakcyjne. Dlatego też smaczki są nieocenioną pomocą podczas szkolenia. Ważny jest ich odpowiedni dobór tak, aby nie zaszkodziły psu a były dla niego atrakcyjne. Pamiętaj, że smakołyki powinny zostać odjęte od dziennej porcji zapotrzebowania energetycznego pupila. Podczas ich wyboru uwzględniaj ewentualne alergie pokarmowe.
- Intensywny zapach. Psi węch to jeden z najważniejszych zmysłów czworonoga. Służy do postrzegania świata zewnętrznego, dlatego intensywne pachnące smaczki będa dla niego bardzo atrakcyjne, co może dodatkowo motywować go do pracy. Podczas treningu najlepiej nie używaj przysmaków, których używasz w domu – mogą nie być tak atrakcyjne dla czworonoga skoro je już zna.
- Wielkość. Najlepiej, aby smakołyki nie były ani za duże, ani za małe. Dopasuj wielkość do czworonoga tak, aby nie były dla niego zbyt duże, ale dalej stanowiły pyszną nagrodę.
- Coś nowego. Dobrym pomysłem jest używanie zupełnie innych smaczków niż te, które pupil zna z domu – podniesie to ich atrakcyjność. Nie używaj do tresury także karmy, ponieważ nie będzie to odpowiednia motywacja i z dużym prawdopodobieństwem pies omówi współpracy. Staraj się wykorzystywać różne smakołyki, aby pies nie przyzwyczaił się do jednego rodzaju. Dzięki temu będzie to dla niego dodatkowa motywacja.
Rodzaje szkoleń dla psa
Szkolenie psa to bardzo odpowiedzialne zadanie z czego należy zdawać sobie szczególną sprawę przed przystąpieniem do tresury. To właściciel jest odpowiedzialny za swojego czworonoga i za niego odpowiada. Szkolenie można przeprowadzić na różne sposoby. Wykorzystaj odpowiednio potencjał i cechy swojego czworonoga. Tresura powinna być dobrana pod cechy Twojego psa.
Szkolenie posłuszeństwa – wlicza się w to:
- tresura psa towarzyszącego (PT) – w szkoleniu tym kładzie się nacisk na kontakt psa z właścicielem. Pies mocno skupiony jest na przewodniku. Szybko i chętnie wykonuje polecenia, jak i umie się odnaleźć w trudnych sytuacjach. Sam pies nie musi należeć do ZKwP (Związek Kynologiczny w Polsce) ale właściciel musi być jego członkiem, aby przystąpić do tego szkolenia. Szkolenie psa towarzyszącego zakłada 3 poziomy z czego każdy kolejny jest nieco trudniejszy od poprzedniego. Poziomy obejmują chodzenie przy nodze, przywołanie do nogi, zmiany pozycji, pozostawanie w danej komendzie, przychodzenie na zawołanie.
- szkolenie psa obronnego (IPO) – celem tego szkolenia jest ocena użytkowa danego czworonoga. Szkolenie psa obronnego jest uznawane za jedno z trudniejszych tresur. Ważna jest tu psychika psa, wytrwałość i odwaga. Psy pochodzące do tego szkolenia muszą być nauczone bezwzględnego posłuszeństwa, mieć instynkt łowiecki, jak i reagować natychmiast na daną sytuację. Szkolenie IPO składa się z trzech części – tropienie, posłuszeństwo, obrona. W ostatniej części stymulowany jest atak na rękaw. Szkolenie nie ma na celu wyszkolić psa agresywnego a nauczyć pupila, aby nigdy nie podejmował agresji z wyjątkiem sytuacji do których go przeszkolono. Dzięki temu pies staje się pewny siebie, wzmacnia więź z właścicielem, jak i umie panować nad swoimi emocjami i agresją.
- obedience – to jedna z kynologicznych dyscyplin, która polega na nauczeniu psa poprawnego i szybkiego reagowania na komendy. Psy oceniane są na stopień perfekcji z jaką wykonują daną komendę.
- podstawowe szkolenie posłuszeństwa – obejmuje ono podstawowe szkolenie psa, które ma na celu wywołać w nim zachowania pożądane i wyeliminować niepożądane.
Szkolenie sportowe – oparte na aktywności fizycznej.
- agility – uznawane za jedno z najpopularniejszych psich sportów w których pies prowadzony jest komendami głosowymi i gestykulacją. Psiak musi jak najszybciej pokonać tor przeszkód. Sport ten łączy psa i właściciela, ponieważ ważne jest zgranie przewodnika i jego czworonoga. Zamysł polega na tym, aby obie strony dobrze się przy tym bawiły. Tor pełen jest wielu przeszkód, które psiak musi pokonać.
- flyball – to psi sport sztafetowy. Drużyny składają się z 4-6 psów. Każdy psiak musi pokonać tor przeszkód na końcu którego znajduje się wyrzutnia piłek, którą pies naciska i tym samym wylatuje z niej piłka, która musi złapać i przynieść jak najszybciej swojemu właścicielowi. Sport ten sprawdza się dla psów zwinnych i szybkich.
- wyścigi – najczęściej w wyścigach biorą udział charty i greyhoundy. Zdarza się także, że w zawodach biorą udział inne rasy, jednak ważne jest to, aby w gonitwie brały udział przedstawiciele tej samej rasy.
Szkolenie psów pracujących mundurowych – to osobne szkolenie, którą muszą przejść psy pracujące w służbie.
Szkolenie psów myśliwskich – psy myśliwskie przeznaczone są do wykonywania poszczególnych zadań. Psy myśliwskie dzielą się na gończe, które mają za zadanie gonić zwierzynę (należą między innymi do nich ogar polski, gończy polski czy bloodhound). Aportery mające na celu przynoszenie niewielkiej zwierzyny. Norowce, które odpowiadają za wypłaszczanie zwierzyny z nor. Tropowce które tropią zwierzynę po śladach. Posokowce tropiące po śladach krwi. Płochacze i wyżły. Psy na tym szkoleniu muszą być posłuszne. Oceniany jest także doskonały węch psa.
Szkolenie psów pasterskich – psy pasterskie to spy stróżujące, jak i zaganiające. Stróżujące przez wiele lat hodowane były to pilnowania stada owiec, bydła czy drobiu. Niepożądane jest gonienie zwierząt. Psy zaganiające oprócz obserwacji w drodze hodowli uczone były podkradania, pogoni i chwycenia. Ich zadaniem jest głównie zagadanie stada. Psy te ściśle z pasterzem.
Trening psa – podsumowanie
Szkolenie psa nie jest łatwe i wymaga od właściciela dużego zaangażowania, jak i cierpliwości i konsekwencji. Właściciel musi mieć na uwadzę, że pupili trzeba nauczyć o co nam chodzi. Jesteśmy odpowiedzialni za naszych czworonogów. Szkolenie należy rozpocząć jak najwcześniej, jednak i dorosłego psa da się nauczyć posłuszeństwa i komend. Jeśli chcesz po podstawowym szkoleniu możesz ze swoim czworonogiem pójść na bardziej skomplikowane tresury. Szkolenie możesz rozpocząć w domu, jak i udać się do psiego przedszkola czy do specjalisty.