Jak żywić szczeniaki
Spis treści
Dla wielu ludzi w końcu przychodzi ten wyjątkowy moment w ich życiu, kiedy w domu pojawia się nowy członek rodziny… a jest nim oczywiście szczeniak. Każde nowe zwierzę w domu stawia przed właścicielami różnego rodzaju wyzwania, którym trzeba sprostać. Szczenięta są jednak o tyle wyjątkowe, że niezwykle ważnym elementem w ich życiu jest odpowiedni dobór karmy, tak aby dorastający psiak rozwijał się prawidłowo, co znacząco wpłynie później na jego dorosłe życie. Decydując się jednak na psa, wiele osób boryka się z problemem czym właściwie jest ta „odpowiednia karma” i czego właściwie potrzebuje pies w czasie wzrostu? Równie istotną kwestią jest jak często należy karmić szczeniaka, aby jednocześnie nie miał nadwagi, ale również aby uniknąć u niego niedowagi. O tym właśnie będzie poniższy artykuł.
Na początek należy rozróżnić na dwie kluczowe fazy w życiu szczenięcia, gdzie będzie ono wymagać innego żywienia. Będzie to więc moment „do odsadzenia” oraz „po odsadzeniu”. Jak można się spodziewać, pierwsza faza wzrostu „do momentu odsadzenia” będzie odbywać się w czasie, kiedy szczeniak przebywa jeszcze ze swoją mamą. W tym okresie przez pierwsze dni, szczenię pobiera od matki tzw. „siarę”, a następnie aż do ukończenia około 4 tygodnia życia, żywione jest przez nią mlekiem. Tak jak odbywa się to u wszystkich ssaków na świecie. Należy pamiętać, że mleko suki znacznie różni od mleka innych ssaków jak np. krowa, dlatego w wypadku gdy konieczne okazałoby się karmienie szczeniąt od pierwszych dni, należy zaopatrzyć się w specjalistyczne preparaty mleko zastępcze. W żadnym razie nie należy żywić szczeniąt mlekiem innych ssaków. Zazwyczaj w około 3-4 tygodniu życia, szczenię zaczyna dostawać inny pokarm niż tylko mleko matki. Służy to głownie temu, aby nauczyło się ono, że można jeść coś więcej niż tylko mleko matki, a dodatkowo wspomaga to dojrzewanie układu pokarmowego.
Jednakże przez fakt, że okres „do momentu odsadzenia” przypada na czas, kiedy szczenię jest jeszcze przy matce, w tym okresie żywieniem zarówno mamy jak i szczeniąt zajmuje się osoba, od której w późniejszym terminie szczeniaka odbierzemy. W większości przypadków jest to hodowca. Z tego powodu ważniejszym z punktu widzenia nowego właściciela szczeniaka jest okres „po odsadzeniu”, gdyż to właśnie w tym czasie będzie on odpowiadać za właściwie żywienie psa. Okres „po odsadzeniu” przypada na 6-8 tydzień życia szczenięcia. Szczenięta są oddawane do nowego domu w różnym wieku. Zazwyczaj właściciele zabierają do domu około 3 miesięczne pieski, jednak są również sytuacje, gdy do domu trafia już 2-miesięczny psiak. To co jest najważniejsze, to fakt, że karma dla szczeniaka powinna być dobrze zbilansowana w stosunku do jego potrzeb. Najlepiej jeśli przed odebraniem psa dowiemy się czym był karmiony u poprzedniego właściciela. W ten sposób żywiąc go tą sama karmą unikniemy zaburzeń ze strony układu pokarmowego, które mogą się pojawić przy nagłej zmianie żywienia. Oczywiście karma karmie nie równa. Może okazać się, że właściciel nie jest przekonany co do jakości karmy, którą wcześniej żywiony był szczeniak i chce postawić na coś lepszego.
W takim przypadku, najlepiej jeśli przez pierwsze 7-14 dni, sposób żywienia szczenięcia zostanie niezmieniony. W ten sposób damy psu czas na przyzwyczajenie się do nowych warunków, nowego domu, a jednocześnie zostawimy coś co jest mu znane z poprzedniego domu. W końcu należy pamiętać, że każda zmiana wiąże się ze stresem dla psa. Po tym okresie oczywiście nie należy od razu kupić nowa karmę, a poprzednią całkowicie odrzucić. Najlepiej, jeśli na nowe żywienie przejdziemy stopniowo. Aby prawidłowo przejść na nowy sposób żywienia należy przez kilka dni mieszać nową karmę, z poprzednią, a co 3-4 dni, coraz bardziej zwiększać udział nowej karmy, aż całkowicie zrezygnujemy z poprzedniej karmy. Dla przykładu w pierwszy dzień podajemy 10% nowej karmy przy jednoczesnym zmniejszeniu udziału poprzedniej, po 4 dniach 20%, po następnych czterech 30% i tak póki nie dojdziemy do 100%, gdzie całkowicie przestaniemy podawać poprzednią karmę. Wszystko to po to, aby uniknąć problemów z przewodem pokarmowym, które mogą się pojawić przy nagłych i gwałtownych zmianach. Najlepiej będzie jeśli po wybraniu karmy dla szczeniaka zostaniemy przy niej do czasu, kiedy osiągnie on dorosłość. Można jednak przy tym próbować różne smaki karm dla szczeniąt z danej firmy, jeśli jest taka możliwość. Inną ważną kwestią, jest dobranie karmy do naszego psa. Na rynku możemy spotkać się z karmami suchymi, które mogą być rozdzielone na karmy dla szczeniąt ras dużych, średnich oraz małych. Dobrze jest mieć to na uwadze, gdy dokonujemy wyboru. Elementem, który je różni często będzie wielkość granulek. Mały pies może mieć trudność z rozgryzieniem dużej granulki, natomiast duży, może zbyt łapczywie pochłaniać małe, a w efekcie pojawić się mogą zadławienia. Do tego psy między rasami również różnić się będą zapotrzebowaniem, dlatego dobrze jest dobrać karmę dokładnie pod swojego psa.
Jak często karmić szczeniaka?
Jeśli chodzi o częstotliwość karmienia, to najlepiej, aby szczeniak dostawał więcej mniejszych porcji w ciągu dnia. W wieku 6-8 tygodni, karmimy szczeniaka 5-6 razy na dobę. Po osiągnięciu przez niego trzeciego miesiąca zmniejszamy tę ilość do 4 razy na dobę. Po osiągnięciu piątego miesiąca, karmimy psa 3 razy na dobę. Natomiast gdy pies osiągnie siódmy miesiąc życia zmniejszamy częstotliwość karmienia do dwóch razy lub raz na dobę. Czyli tak jak w przypadku psa dorosłego. Należy pamiętać, że w przypadku szczeniąt, gdy kierujemy się dołączoną do karmy etykietką odnośnie ilości podawanego pokarmu, należy podawać psu ilość w stosunku do masy ciała jaką szacuje się, że osiągnie po uzyskaniu dorosłości, a nie w stosunku do masy ciała jaką ma on w chwili obecnej.
Jaka karma dla szczeniaków?
Na rynku można spotkać się z dużą ilością karm, które dedykowane są dla szczeniąt. Zazwyczaj są one oznaczane jako „junior” lub „puppy”. Jaka jednak powinna być dobra karma dla szczeniąt? Przede wszystkim wybierając suchą karmę dla psa, należy pamiętać, aby granulki nie były zbyt duże w przypadku szczeniąt ras małych i miniaturowych, ale także zbyt małe w przypadku szczeniąt ras dużych i olbrzymich. Zbyt duże granulki mogłyby stanowić problem dla małych piesków, natomiast zbyt małe, mogłyby być w całości połykane łapczywie przez większe psy. Na całe szczęście różne firmy mają w swej ofercie, nie tylko karmy dostosowane dla wszystkich ras psów wspólnie, ale powstają także osobne linie dla psów małych i dużych.
Ogółem, możemy więc podzielić karmy na kilka kategorii.
Karmy dla szczeniąt małych ras
Wśród karm dla szczeniąt małych ras, wyróżnić możemy karmy takie jak.
Acana Heritage Puppy Small Breed – Acana jest to karma produkowana w Kanadzie. Dużym plusem tej suchej karmy jest fakt, że zawiera ona około 70% produktów pochodzenia zwierzęcego. Nie zawiera zbóż, dzięki czemu jest lekkostrawna. Zamiast nich karma zawiera owoce i warzywa, które dostarczają niezbędnych dla szczeniaka witamin. Dodatkowo suplementowana jest ziołami. Te elementy sprawiają, że karma ma obniżoną zawartość węglowodanów, a w zamian zawiera odpowiednią ilość cennego białka, co przyczynia się do prawidłowego rozwoju psa.
Brit Care Mini Grain Free Puppy – Jest to karma, która dobrze sprawdza się w przypadku szczeniąt ras miniaturowych jak yorkshire terier lub chihuahua. Przyczynia się do tego między innymi wielkość granulek, które są odpowiednie dla małych pyszczków u szczeniąt tych ras. Plusem tej karmy jest to, że nie zawiera ona w swym składzie zbóż i jest to receptura hipoalergiczna, a więc nadaje się również dla psów ze stwierdzoną alergią. Karma oparta jest na delikatnym mięsie jagnięcym, które dobrze sprawdzi się w przypadku wrażliwego układu pokarmowego szczeniąt. Zawarte w karmie kwasy omega 3 i 6 dbają o właściwą kondycję skóry u szczeniąt.
Farmina N&D Pumpkin Lamb & Blueberry Puppy Mini karma dla szczeniąt małych ras – Jest to kolejna karma, która nie zawiera w swym składzie zbóż. Zawarta w karmie dynia zawiera witaminę A co wspomaga układ sercowo-naczyniowy. Karma zawiera 60% składników pochodzenia zwierzęcego i tak jak poprzednia na liście oparta jest na mięsie jagnięcym.
Karmy dla szczeniąt ras średnich i dużych
Do tych karm zaliczyć możemy:
Acana Heritage Puppy & Junior – Karma nadaje się dla psów ras średnich. Karma bogata jest w mięso drobiowe, jaja z chowu bezklatkowego i mięso ryb (storni). Karma nie zwiera zbóż i jest dobrze trawiona przez szczenięta. Zawiera w swym składzie warzywa i owoce oraz zioła.
Brit Care Grain-free Puppy Salmon & Potato – Jest to zbilansowana karma dla psów od 4 do 12 miesiąca życia i dobrze nadaje się dla psów ras średnich. Karma nie zawiera zbóż i oparta jest na mięsie z łososia, ziemniakach, owocach i ziołach.
Carnilove Salmon & Turkey for Puppies – Jako kolejna pozycja na liście pojawia się karma Carnilove. Jest to karma przeznaczona dla szczeniąt różnych ras psów. Nadaje się dla psów od 1 do 12 miesiąca życia oraz ciężarnych i karmiących suk. Karma zawiera 70% składników pochodzenia zwierzęcego. Łosoś bogaty jest w kwasy omega 3, które mają pozytywny wpływ między innymi na układ krążenia.
Acana Heritage Puppy Large Breed –karma kanadyjskiego producenta przeznaczona jest dla ras dużych, które osiągająją powyżej 25kg w życiu dorosłym. Podobnie jak karma dla małych ras, również ta zawiera w swym składzie 70% składników pochodzenia zwierzęcego i jest to receptura bezzbożowa. Zamiast zbóż posiada warzywa i owoce, które dostarczają karmę niezbędnych witamin. Oparta jest na mięsie kurczaków pochodzących z chowu bezklatkowego.
Orijen Puppy Large – To karma, która charakteryzuje się dużą zawartością składników pochodzenia zwierzęcego, czyli ok 85%. Przy tak bogatej formule, szczególnie ważne jest aby stopniowo zmieniać karmę u szczeniaka, jeśli przechodzimy z karm gorszej jakości, inaczej u szczeniaka mogą wystąpić biegunki. Karma nie zawiera zbóż, zamiast nich posiada warzywa i owoce. Karma posiada niskopopiołowe mączki z drobiu i ryb dlatego co zapewnia odpowiedni stosunek wapnia do fosforu.
Carnilove Salmon & Turkey for Large Breed Puppy – To karma, która nadaje się nie tylko dla szczeniąt dużych ras (powyżej 25kg), ale również suk ciężarnych i karmiących. Karma zawiera 70% produktów pochodzenia zwierzęcego oraz warzywa, owoce i zioła, które dostarczają karmie odpowiednich witamin i minerałów. Karma nie zwiera ciężkostrawnych zbóż.
Dobrej jakości karmy suche dla szczeniąt, które dobrane są do konkretnego psa, zawierają wszystkie składniki potrzebne do prawidłowego rozwoju zwierzęcia. Warto jednak pamiętać, że w przypadku szczeniąt, możemy zastosować również wszelkiego rodzaju karmy mokre, które również mogą stanowić podstawę lub dodatek do suchej karmy, której używamy do karmienia szczeniąt. Wiele firm tworzy karmy dla szczeniąt z różnymi rodzajami mięs, dzięki czemu w przypadku wybrednych piesków lub wystąpienia alergii na konkretne białko można spróbować innego smaku. W przypadku smakołyków, należy pamiętać aby nie były one zbyt twarde, dlatego w formie naturalnego gryzaka nadadzą się elastyczne uszy królicze. Jednakże w przypadku szczeniąt, przy podawaniu smakołyków należy zachować umiar, dzięki czemu unikniemy problemów z układem trawiennym.
Do kiedy pies jest szczeniakiem
Ze względu na dużą różnorodność ras u psów, również wiek osiągnięcia przez nie dojrzałości jest różny. Zakłada się jednak, że psy ras małych i miniaturowych osiągają dojrzałość znacznie szybciej niż psy ras dużych oraz olbrzymich. Zakłada się, że psy ras małych osiągają dojrzałość średnio w wieku 8-10 miesięcy, natomiast psy ras dużych po około 18-24 miesiącach.
Co musi mieć karma dla szczeniaka
Dostępnych na rynku karm dla szczeniąt jest wiele. Różnią się one między sobą zawartością mięsa i innych składników pochodzenia zwierzęcego (jak np. podroby). W składzie zawierają różne rodzaje rodzajem mięsa, owoce, warzywa a nawet zioła. Są jednak pewne podstawowe składniki odżywcze, które musi zawierać każda karma dla szczeniąt, aby rozwój psa przebiegał prawidłowo. Na początek szczenięta mają dużo większe zapotrzebowanie na energię niż psy dorosłe. Jest to związane z faktem, że pies rośnie i się rozwija. Szacuje się, że aż do osiągnięcia 50% końcowej masy ciała zapotrzebowanie może być nawet 3 razy większe niż to u psa dorosłego. Są pewne różnice między rasami małymi, a dużymi, gdzie szczenięta raz dużych wymagają nieco więcej energii w karmie, niż szczenięta ras małych. Z tego powodu również dobrze jest zaopatrzyć się w karmę dostosowaną dla naszego konkretnego psa. Kolejnym ważnym elementem jest zapotrzebowanie na białko, a dokładniej aminokwasy, które również jest większe niż u psa dorosłego. Najważniejsze w diecie szczeniaka jest aby dostawał on odpowiednią ilość zarówno aminokwasów endogennych jak i egzogennych. Ogólnie według norm FEDIAF przyjmuje się, że szczeniak do 14 tygodnia powinien dostać w karmie 25% białka, natomiast w późniejszej fazie wzrostu, zapotrzebowanie na białko zmniejsza się do 20%. Oczywiście w karmie szczeniaka nie może zabraknąć również tłuszczów, zwłaszcza wielonasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega 3 oraz omega 6. Nie należy również zapominać o dodatkach mineralnych jak wapń i fosfor, które są równie istotne w prawidłowym rozwoju szczeniaka. Istotna jest zwłaszcza właściwa proporcja wapnia do fosforu. Szczególnie ważna jest zawartość wapnia w przypadku dużych ras psów. Dobrze jest pamiętać, że szkodliwy może być zarówno niedobór wapnia, który prowadzić będzie np. do demineralizacji kości jak i jego nadmiar, który może przyczynić się do np. zwyrodnienia stawów.
Ze względu na fakt, jak ważna w okresie szczenięcym jest odpowiednia zawartość składników odżywczych w karmie dla psa, dla właścicieli, którzy nie mają doświadczenia w samodzielnym komponowaniu i suplementacji karmy, dieta tzw. „domowa” nie jest zalecana. Samodzielne przygotowywanie posiłków dla psa, wymaga wiedzy co do zapotrzebowania psa i dobierania odpowiednich składników, które będą zawierały witaminy oraz składniki mineralne. Z tych powodów, dobrze jest postawić na wysokomięsne karmy przeznaczone dla szczeniąt, które nie będą w swym składzie zawierały zbóż. W ten sposób możemy być pewni, że pies otrzymuje wszystkie niezbędne składniki i nie narażamy go na niedobory i wynikające z niego choroby.
Oczywiście domowa dieta nie jest zakazana i również może być wartościowym posiłkiem dla szczeniaka. W tym przypadku jednakże najlepiej jest skontaktować się ze specjalistami w kwestii żywienia psów, którzy będą wstanie dokładnie opracować dietę dla konkretnego psa. Dobrze jest też monitorować stan zdrowia psa u weterynarza i przeprowadzać okresowe badania krwi, aby mieć pewność, że dobrana dla niego dieta jest odpowiednia.
Komentarz experta:
Na rynku zoologicznym dostępnych jest bardzo dużo karm dla szczeniąt, ale różnej jakości. Zawsze warto zwrócić uwagę dla jakich szczeniąt jest przeznaczona i z jakich składników jest skomponowana. Należy również przeanalizować dokładnie jakie jest zalecane dawkowanie danej karmy, dla danego szczeniaka, gdyż karmy mogą znacznie różnić się między sobą kalorycznością i zleceniami żywieniowymi. Nie zaleca się przekarmiać szczeniąt, szczególnie dotyczy to szczeniąt ras dużych, szybko rosnących, u których bardzo istotny jest zrównoważony wzrost. Nadmierna dawka pokarmowa, w tym nadmiar białka, może przyczynić się do zbyt intensywnego wzrostu masy mięśniowej w stosunku do kośćca. Efektem tego procesu może być wykrzywienie kości długich, problemy dysplastyczne i stany zapalne kości.
U ras dużych i olbrzymich warto również zwrócić uwagę, czy dana karma posiada w swoim składzie odpowiednią ilość składników wspomagających prawidłowy rozwój stawów np. takich jak glukozamina i chondroityna, zmniejszających ryzyko wystąpienia zwyrodnień stawów.
Strawność i przyswajalność danej karmy zawsze będzie odzwierciedlona w jakości i kolorze kału. Mówi się, że im lepiej przyswajalna karma, tym mniej mas kałowych i jest to jak najbardziej prawda. Odchody szczeniaka zawsze powinny być zwarte i być jednolitego koloru. Jeżeli występują odstępstwa od normy należy przeanalizować co w ostatniej dobie jadł nasz szczeniak, czy nie podaliśmy za dużo przysmaków lub innych niż karma dodatków lub czy piesek nie uraczył się naszą kanapą lub ścianą. Każde problemy z jakością odchodów warto skonsultować ze swoim lekarzem weterynarii. Czasem jeżeli pojawiają się wątpliwości, co do źródła problemu warto wykonać badanie kału w kierunku obecności pasożytów, ocenić strawność dla poszczególnych składników lub możliwość wystąpienia reakcji alergicznych na dany składnik karmy. Tak szeroki wybór karm dla szczeniąt zawsze pozwoli wam znaleźć idealną karmę dla waszego pupila.
Specjalista chorób psów i kotów