Polski Owczarek podhalański – co to za rasa, pochodzenie, wychowanie
Spis treści
Pochodzenie i historia polskiego owczarka podhalańskiego
Polski owczarek podhalański, nazywany również owczarkiem górskim lub podhalanem jest jedną z pięciu polskich ras zarejestrowanych w Międzynarodowym Związku Kynologicznym (FCI). Psy tej rasy występują przede wszystkim na Podhalu i w Tatrach (gdzie są zdecydowanie najpopularniejsze), ale spotkać je można także w Beskidach, Sudetach i Bieszczadach. Ich przodkami najprawdopodobniej były mastify tybetańskie, które dotarły do Europy w okolice Niziny Węgierskiej wraz z pochodzącymi ze wschodu plemionami trudniącymi się wypasem bydła i owiec. Do pracy wybierano uzyskane w drodze selekcji osobniki o białym umaszczeniu, tak aby łatwiej było je odróżnić od innych zwierząt. Ponadto biały jest kolorem łagodnym, dzięki czemu pies nie odstraszał swoim wyglądem owiec. Dzięki takiemu umaszczeniu podhalany mogły wtopić się się w stado, a jednocześnie swoimi gabarytami odstraszały drapieżniki. Były nieustępliwe, a przy tym pracowite. Doskonale sprawdzały się również jako psy stróżujące pilnując dobytku swoich właścicieli. W okresie przedwojennym ich czujność i nieugięty charakter wykorzystywało wojsko, w którym służyły jako stróże pilnując obiektów wojskowych.
Hodowle podhalanów pojawiły się już w latach 20-tych XX wieku, zaś pierwszą wystawę owczarków podhalańskich, której celem było opracowanie wzorca rasy oraz wybór najlepszych osobników do rozpoczęcia zorganizowanej hodowli zorganizowano w 1937 roku. Planowano wówczas szerokie wykorzystanie podhalanów jako górskich psów ratowniczych. Niestety wybuch II Wojny Światowej przekreślił wszystkie te plany i uniemożliwił kontynuowanie zorganizowanej hodowli. Oficjalny wzorzec rasy został zatwierdzony przez FCI w 1967 roku a w 1968 roku zarejestrowano pierwszego podhalana z rodowodem.
Według klasyfikacji Międzynarodowej Organizacji Kynologicznej (FCI) Polski Owczarek Podhalański należy do Grupy I – Owczarki i psy pasterskie (oprócz szwajcarskich psów pasterskich), Sekcja I – Owczarki
Charakter polskiego owczarka podhalańskiego
Owczarek podhalański to rasa nad wyraz inteligentna. Pomimo uroczego wyglądu trzeba pamiętać, że był hodowany na psa pasterskiego i obronnego. Jego praca polegała na obronie stada przed drapieżnikami. Podhalan wyróżnia się odwagą, wytrwałością i samodzielnością. Nie oczekuje na polecenia, sam decyduje kiedy należy interweniować. Dzięki wrodzonym genom psy tej rasy doskonale nadają się na stróżów – wykazują się niezwykłą czujnością nie będąc przy tym hałaśliwe. Są nieufne wobec obcych ludzi i innych nieznanych zwierząt. Wymagają bliskiego kontaktu ze swoim właścicielem. Mocno przywiązują się zarówno do swojej rodziny, jak i do miejsca w którym żyją. Polskie owczarki podhalańskie są niezwykle oddane i wierne. Dobrze czują się w otoczeniu dzieci, które wręcz uwielbiają. W stosunku do nich odznaczają się dużą cierpliwością, a bardzo silny instynkt opiekuńczy powoduje, że troskliwie dbają o całą swoją rodzinę.
Wygląd polskiego owczarka podhalańskiego
Podhalan to pies o mocnej i zwartej budowie ciała. W kłębie samiec osiąga do 70 cm, suka zaś do 65 cm co klasyfikuje Owczarki podhalańskie jako duże psy. Waga wynosi odpowiednio ok 65 kg dla samca i 50-55 kg dla suki. Głowa jest proporcjonalna do ciała, mocna i noszona dumą. Oczy średniej wielkości, nieco skośne zaś uszy osadzone na linii oczu, trójkątne i zwisające. Kończyny muskularne. Ogon Podhalanów jest długi, puszysty i obficie owłosiony. Umaszczenie wyłącznie jednolicie białe. Owczarek podhalański ma gęstą, dwuwarstwową szatę a ich włos jest prosty lub lekko falowany.
Wychowanie i szkolenie owczarka podhalańskiego
Owczarek podhalański wymaga konsekwentnego i cierpliwego wychowania. Nie znosi przymusu w formie krzyku, czy kar fizycznych. Nieodpowiednio potraktowany na długo to zapamięta, może też odebrać to jako atak i zacząć się bronić. Szkolenie powinno odbywać się na zasadach nagród i pochwał. Psy pasterskie bywają nieufne, dlatego niezbędnym elementem dobrego wychowania jest odpowiednio wcześnie wprowadzona socjalizacja. Taką socjalizację należy prowadzić już od szczeniaka, gdzie pies będzie mógł poznać nowe zwierzęta, ludzi i miejsca. Dzięki temu w przyszłości nie będzie przejawiać agresji oraz niepożądanych zachowań. Jest to bardzo istotne biorąc pod uwagę charakter i wielkość tych pięknych psów. Nieodpowiednio wychowany Podhalan przejawiający niewłaściwe zachowanie może być powodem wielu kłopotów.
Żywienie – co powinien jeść podhalan?
Owczarek podhalański nie jest wymagający pod względem jedzenia. Są to psy użytkowe więc potrzebują odpowiednio zbilansowanej diety, dobranej indywidualnie pod każdego osobnika. Dietę należy dostosować do wieku, aktywności fizycznej, trybu życia i zdrowia naszego pupila. Karma powinna być jak najlepszej jakości, o średniej zawartości białka i tłuszczu. Na pierwszym miejscu w jej składzie powinno znajdować się mięso. Wybierając sposób żywienia czworonoga, można sięgnąć po gotowe karmy dla dużych ras, lub samodzielnie przygotowywać posiłki (dieta BARF). Druga opcja zajmuje trochę więcej czasu, a decydując się na nią dobrze jest zasięgnąć rady psiego dietetyka, który pomoże nam ułożyć zbilansowana dietę, bogatą w niezbędne składniki odżywcze. Trzeba pamiętać, że posiłki BARF powinny być uzupełniane odpowiednimi suplementami. W okresie linienia warto podawać psu biotynę, lub nienasycone kwasy tłuszczowe omega -3 i -6, które przyczynią się do odbudowy włosa. Dzienną porcję żywieniową najlepiej podzielić na 2-3 mniejsze porcje, a po jedzeniu zapewnić psu przynajmniej godzinny odpoczynek. Pies musi mieć również zapewniony stały dostęp do świeżej wody pitnej.
Pielęgnacja podhalana – co należy wiedzieć?
Owczarek podhalański nie wymaga skomplikowanych i złożonych zabiegów pielęgnacyjnych. Warto przyzwyczajać psa do zabiegów pielęgnacyjnych już od szczeniaka, dzięki czemu jest duża szansa, że pies je polubi i w późniejszym okresie pielęgnacja nie będzie kłopotliwa. Sierść podhalana złożoną z twardego włosa okrywowego i gęstego podszerstka szczotkuje się średnio dwa razy w tygodniu drucianą szczotką z gładko zakończonymi igłami bez kapturków. Przyda się też zgrzebło z obrotowymi zębami i szczotką z naturalnego włosia z długim, nylonowym igłami. Należy pamiętać, że sierści nie szczotkujemy na sucho, co mogłoby doprowadzić do łamania się i elekryzowania włosa. Podczas czesania należy używać specjalnych preparatów ułatwiających rozczesywanie, są one dostępne w formie płynu w butelce z atomizerem. Owczarek podhalański przebywający na dworze linieje dwa razy do roku. Najintensywniejsza wymiana włosa zachodzi wtedy na wiosnę i w tym okresie szczotkowanie powinno odbywać się codziennie. Psy przebywające w mieszkaniu, zrzucają sierść przez cały czas, co oznacza, że powinniśmy szczotkować go na tyle często, by na bieżąco usuwać martwe owłosienie. Owczarka kąpiemy w miarę potrzeby, pamiętając, aby przed kąpielą dokładnie rozczesać włos. Stosujemy do tego szampony specjalne szampony przeznaczone do sierści białej, lub inne dostosowane do aktualnych potrzeb włosa. Bardzo ważne jest, aby psa dokładnie wysuszyć. Oprócz regularnej pielęgnacji sierści, należy zwrócić uwagę na higienę oczu, uszu i pazurów. Do higieny zębów i dziąseł dobrze sprawdzą się gryzaki dentystyczne, które zapobiegają powstawaniu kamienia nazębnego. Osobom, którym samodzielna pielęgnacja niemałego przecież psa będzie sprawiać kłopoty z pomocą przyjdą profesjonalne salony groomingu, których wykwalifikowani pracownicy zapewnią naszemu psiakowi wszelkie niezbędne zabiegi.
Zdrowie Owczarka podhalańskiego
Owczarek podhalański to rasa silna i odporna. Psy te rzadko chorują i na ogół cieszą się dobrym zdrowiem. Niestety tak jak i w przypadku innych dużych ras, podhalany mają skłonność do dysplazji stawów biodrowych i łokciowych. Owczarki podhalańskie są również zagrożone skrętem żołądka, dlatego ważne jest, aby po jedzeniu zapewnić psu odpowiedni wypoczynek – zaleca się aby była to przynajmniej godzina. Słabą stroną tej Podhalana są jego uszy, w których mogą powstawać infekcje. Z innych chorób o podłożu genetycznym mogą pojawiać się wady powiek, dlatego przy codziennej pielęgnacji warto zwracać szczególną uwagę na oczy. polskie owczarki podhalańskie dobrze znoszą niską temperaturę, natomiast w lecie należy pamiętać, aby zapewnić psu zacienione miejsce do odpoczynku i stały dostęp do wody. Owczarki podhalańskie są dość długowieczne – średnia długość życia u przedstawicieli tej rasy wynosi około 12 lat. Oczywiście na długość i jakość życia psa bardzo duży wpływ ma odpowiednia dieta, właściwa pielęgnacja i regularna, profilaktyczna kontrola weterynaryjna.
Akcesoria i wyprawka – co warto kupić podhalanom?
Podstawowym elementem wyprawki podhalana są miski na karmę i wodę. Z uwagi na wielkość psa możemy zaopatrzyć się w miski montowane na specjalnym regulowanym stojaku, którego wysokość możemy regulować wraz ze wzrostem psa. Dzięki takiemu stojakowi, pies nie musi mocno pochylać się sięgając do misek. Jak każdy pies, owczarek podhalański potrzebuje swojego kąta – przestrzeni, w której będzie mógł komfortowo odpocząć na legowisku. Posłanie takie powinno być duże, wygodne i odpowiednio dobrane do wielkości psa. Przy psach tej rasy warto zdecydować się na legowisko ortopedyczne, które będzie wspierać i chronić stawy naszego czworonoga. Na spacerach sprawdzą się szelki typu guard, lub mocna, szeroka obroża oraz solidna smycz. Decydując się na samodzielne pielęgnowanie owczarka, należy zakupić niezbędne do tego akcesoria groomerskie. Do zabawy dobrze sprawdzą się naturalne gryzaki, i duże zabawki, które chronią psa przed ewentualnym połknięciem. Pamiętajmy aby zakupić produkty dobrej jakości, które nie tylko będą trwałe i bezpieczne ale jednocześnie zapewnią psu komfort. Szeroką ofertę wszelkich niezbędnych produktów znajdziemy w każdym dobrym sklepie zoologicznym.
Gdzie znaleźć wymarzonego owczarka podhalańskiego?
Jeśli jesteś już pewien, że z Podhalanem będziesz tworzyć udany duet i jesteś świadomy odpowiedzialności, jaką niesie za sobą posiadanie takiego psa, możesz zacząć szukać odpowiedniej hodowli. Ważną zasadą przy wyborze hodowli jest brak pośpiechu. Nie spiesz się z wyborem hodowcy, a każde ogłoszenie dokładnie sprawdzaj. Sprawdź, czy hodowla zarejestrowana jest w ZKwP (Związek Kynologiczny w Polsce). Przed zakupem udaj się osobiście do wybranej hodowli i przekonaj się w jakich warunkach żyją psy. Poproś o przedstawienie Ci pełnej dokumentacji szczeniaka i jego rodziców. Decydując się na zakup rodowodowego szczeniaka musisz nastawić się na wydatek co najmniej 2000 zł. Oczywiście szczenięta z bardzo renomowanych hodowli, pochodzące od wybitnych i utytułowanych rodziców będą znacznie droższe. Nie daj się jednak skusić bardzo atrakcyjnym cenowo ofertom. Są one najczęściej wystawiane przez pseudohodowle, którzy nie dbają o dobro i zdrowie swoich zwierząt, a zależy im tylko na szybkim zysku. Nie ma żadnej pewności co do zdrowia i czystości genetycznej szczeniaka pochodzącego z takiego miejsca. Kupujmy podhalana z dobrej, sprawdzonej i legalnej hodowli. Jeśli z jakiegoś powodu nie możesz pozwolić sobie na zakup rodowodowego szczeniaka ale bardzo chcesz mieć Owczarka podhalańskiego poszukaj w Internecie ofert fundacji, które umożliwiają adoptowanie psa takiej rasy. Bywa tak, że dotychczasowi właściciele z powodu nieoczekiwanych, gwałtownych zmian w życiu nie są w stanie dłużej opiekować się swoim psem i z bólem serca oddają go do fundacji adopcyjnej, której zadaniem jest znalezienie psiakowi nowego, kochającego domu.
Czy polski owczarek podhalański, to pies dla mnie?
Owczarek podhalański najlepiej będzie czuł w domu z dużym ogrodem. Nie powinien być raczej trzymany w blokach – brak przestrzeni źle odbija się na jego kondycji psychicznej i fizycznej. Podhalan do szczęścia potrzebuje dwóch rzeczy – bliskiego kontaktu z opiekunami i możliwości stróżowania. Psy tej rasa potrzebują dużo ruchu i zajęcia, dzięki któremu będą czuły się potrzebny. Nadają się do rodzin z dziećmi jak i dla osób starszych czy samotnych, pod warunkiem, że osoby te poświęcą mu wystarczającą ilość czasu. Owczarek podhalański wymaga od nas stosunkowo niewiele zaś w zamian zaoferuje nam dozgonną miłość i wierność. Będzie nas kochał i strzegł – w jednej minucie domagać się będzie pieszczot by za chwilę bez wahania skoczyć za nami ogień. Podhalan całe 7serce oddaje swojej rodzinie. Jeśli odwzajemnimy jego uczucia to wytworzymy więź, której nie zerwie nikt ani nic.